TÜP BEBEK AŞAMALARI

• Tüp bebek tedavisinde amaç çok sayıda folikül-yumurta elde etmektir. Bu nedenle tüp bebek aşamalarının bu bölümünde adet kanamasının 2. ya da 3. günü itibari ile yumurtaları uyarmaya başlarız.
• Adetin 2-4. günü başlangıç ultrasonografisi yapılıp, kan estradiol ve progesteron düzeyi bakıldıktan sonra yumurtaları uyarıcı iğnelere başlanır.
• Yumurtaların uyarımı kişiden kişiye değişmekle birlikte  ortalama 8 - 12 gün kadar sürer.
• Bu sürenin sonunda 17 mm çapın üzerine ulaşmış en az 3 tane follükül varlığında çatlatıcı iğne uygular, yumurta toplama yapmayı planlarız İlaç dozlarınızı içeren ilaç karnesi hemşirelerimiz tarafından verilecektir.

Yumurtalık uyarımı ve kişiye özel ilaç kullanım şekilleri hakkında detaylı yazımızı Yumurtalıkların Uyarılması sayfamızdan okumanızı tavsiye ederiz.

• Tüp bebek aşamalarında bir sonraki adım yumurta toplamadır. Yumurtalık uyarımının ardından - tercihen 3 veya daha fazla yumurta 17mm çapın üzerine ulaştığında- çatlatıcı iğneyi tarif ediyoruz.
• Çatlatıcı iğne saatinden 34-36 saat sonrasında ise yumurta toplama işlemini planlıyoruz.
• Yumurta toplama işlemini biz kliniğimizde hafif genel anestezi altında yapmaktayız. Tamamen ağrısız bir işlemdir. En az 6 saat aç-susuz olunmalıdır. 
• Günümüzde yumurta toplama işlemi daima vajinal ultrasonografi eşliğinde yapılır. Hasta jinekolojik muayene pozisyonunda yatar iken, üzeri steril örtüler ile örtülür, spekulum uygulaması sonrası vajinal lokal saha temizliği uygulanır.
• Vajinal ultarsonogarfi eşliğinde vajenden girilerek ilerletilen iğne ile yumurtalıklarda gelişmiş olan her bir yumurta kesesine (follikül) girilir ve içlerindeki sıvılar toplanır.
• Vajinal ultrasonografi üzerinde bulunan kılavuz içinden geçirilen bir iğne ile overlere (yumurtalık) ulaşılır.
• Her bir folliküle teker teker girilerek içeriği özel bir aspiratör yardımı ile ısıtılmış steril bir tüpe boşaltılır.
• Tüp içeriği hemen laboratuvara geçirilerek yumurta içerip içermediği mikroskop altında incelenir.
• Bazen, folikülden ilk çekmede (aspirasyon) yumurta elde edilemez ise, folikül içi özel bir sıvı ile yıkanır ve kalmış olabilecek yumurta alınmaya çalışılır.
• Bu şekilde tüm foliküllerin içinden yumurta toplanmasına çalışılır.
• Yumurta toplama işlemi yaklaşık 15-20 dakika sürer. Bir saat istirahat sonrası, hasta evine gidebilir.

Yumurta toplama işlemi öncesi ve sonrası ve gelişebilecek komplikasyonlarla ilgili detaylı bilgi için yumurta toplama yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.

Tüp Bebek Tedavisinde Erkekten Sperm Nasıl Alınır?

Azospermi olmayan erkeklerde, yumurta toplama günü (öncesinde 3-6 gün arası cinsel perhiz uygulanması istenir.) herhangi bir kayganlaştırıcı jel, krem vs. kullanmadan, erkeğin mastürbasyon yöntemi ile sperm üretmesini isteriz. Azospermi olan erkeklerde yumurta toplama işleminden 1 gün önce mikroTESE / PESA / TESA yöntemleri ile sperm elde edilebilir.

• Tüp bebek tedavisinde döllenme, standart tüp bebek (in vitro fertilizasyon; IVF) veya mikroenjeksiyon (intrasitoplazmik sperm injeksiyonu; ICSI) ile sağlanır.
• ICSI daha çok sperm problemi olan ve izah edilemeyen infertilite olgularında tercih edilse de merkezimizde tüm olgularda ICSI yöntemi uygulamaktayız.
• ICSI'de öncelikle, yumurta etrafındaki hücreler eritilir ve bu şekilde yumurta mikroenjeksiyona hazır hale getirilir.
• Ardından her bir olgun yumurtanın içine bir sprem hücresi enjekte edilir.

Mikroenjeksiyon  ve IVF'den farkı nedir, başarı oranı nasıldır gibi sorular ve mikroenjeksiyon hakkında akla takılanların cevabına mikroenjeksiyon nedir? makalemizden ulaşabilirsiniz.

• Mikroenjeksiyonu takiben 16. saatte yapılan mikroskobik değerlendirme ile sağlıklı döllenme değerlendirilir.
• Sağlıklı döllenen yumurtaların mikroskop altında iki çekirdek (2 pronucleus; 2 PN) oluşturdukları gözlenir.

Şekil 1. Sağlıklı döllenme (2 çekirdek; 2 PN)	Şekil 2. Döllenmemiş yumurta (0 çekirdek; 0 PN). Döllenme işleminin gerçekleşmediği yumurtalarda çekirdek gözlenmez (0 çekirdek; 0 PN)
Şekil 3. Sağlıksız döllenme: 1 çekirdek (1 PN) Sağlıksız döllenmeler de 1 çekirdek (1 PN) veya 3 çekirdek (3 PN) olarak izlenirler.	Şekil 4. Sağlıksız döllenme: 3 çekirdek (3 PN)

• Döllenmenin ertesi gününde embriyolar bölünme açısından değerlendirilirler.
• Yumurtaların döllenme sonrası embriyoya dönüşme oranları %97-98’ler civarında olmaktadır.
• Ardından embriyo sayı ve kalitesine göre gerekli ise 3. gün ve blastokist takibine bırakılan embriyolarda da 5. ve 6. gün değerlendirme yapılır.
• Biz kliniğimizde taze transferlerin yaklaşık olarak %75’ini yumurta toplamadan 5 gün sonra (5. gün, blastokist aşamasında embriyo), donma çözme uygulamalarının da neredeyse tamamını blastokist evresinde embriyolar ile yapmaktayız.
• Eğer hastanın yumurta sayısı az ise, elimizde ancak nakil sayısı kadar embriyo var ise 3. gün transferi de yapabilmekteyiz.

Embriyo kalitesi ve değerlendirmesine ilişkin fotoğraflar ve neden 5. gün embriyolarını tercih ettiğimizle ilgili detaylı yazımıza Embriyo Kalitesi makalemizden ulaşabilirsiniz.

• Vajen ıslak bir gazlı bezle usulüne uygun temizlendikten sonra, özel kültür sıvısı ile rahim ağzı yıkanır.
• Biz transfer yapmadan hemen önce bir deneme kateteri ile (trial katater) rahim içine girme yolunu belirler ve bu şekilde, 1 dakika sonra yapılacak embriyo transferi sırasında embriyoların çok hızlı, hiç zedelenmeden rahim içine yerleştirilmesi için “haritalaması”nı yaparız.
• Embriyolog transfer edilecek embriyoları katetere yükleyerek laboratuvardan getirir. Ardından transfer gerçekleştirilir.
• Çiftin bireysel özelliklerine, transfer edilecek embriyo sayısına ve embriyo kalitesine göre embriyoların 3. gün yada 5. gün nakledilmesine karar verilir.
• Transfer ardından 3. gün nakledilen embriyo rahimde 5.6. Gün embriyosuna dönüştükten sonra, blastokist aşamasında nakledilen embriyo da günler içerisinde rahime tutunmaya baslar.
• 2. Gun embriyo naklini ise merkezimizde tercih etmemekteyiz.

Embriyo transferi öncesi ve sonrasında dikkat edilmesi gerekenler ile sık sorulan soruları bir yazıda topladık. Detaylarına Embriyo Transferi sayfamızdan ulaşabilirsiniz.

• Tüp bebek aşamalarının sonuncusu olan gebelik testi, yumurta toplama gününden 14 gün sonra yapılır.
• İlk değerin 50 mıu/ml üzerinde olması güven vericidir.
• Gebelik elde edilen hastalarda 2 gün ara ile 2 kez daha kanda gebelik testi tekrarlanır ve yükseliş takip edilir.
• Gebelik testi değerinin 2 gün ara ile yaklaşık olarak 2 katına çıkması normal olarak kabul edilir.

Gebelik testi hakkında bilmeniz gereken diğer hususlar için Tüp Bebekte Gebelik Testi yazımızı okuyabilirsiniz.