Yeni yasa çok sayıda çifti mağdur edecek. Devlet destekli tüp bebek deneme sayısı 3’ten 2’ye, yaş sınırı da 39’a indirilecek.
Zeynep Şahin
ANKARA– Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası’nın uygulamaya konulmasıyla birlikte, halen 3 olarak uygulanan devlet desteğiyle tüp bebek denemesinde 40 yaş üstü annelerde başarı şansının azımsanmayacak kadar çok olduğuna işaret edilirken yeni düzenlemeyle bu yaş sınırı da 39’a indirilecek. Ulusal Üreme Tıbbı ve Tüp Bebek Cemiyeti Başkanı Prof. Dr. Hakan Yaralı, “yeni yasayla pek çok çift mağdur olacak” dedi.
Sağlık Bakanlığının ruhsatlandırdığı Türkiye genelindeki 63’ü özel 21’i devlete ait 84 merkezde 3 tüp bebek denemesini devlet desteğiyle yapabilen çiftler, yeni yıldan sonra uygulamaya konulacak Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasası nedeniyle bu haklardan birini yitirecek. Halen Emekli Sandığı, Bağ –Kur ve Yeşil Kart güvencesinde olanlar, kadının yaşı 40’tan büyük olmamak şartıyla 3 denemeden yararlanma hakkına sahip. Ancak yeni düzenlemeyle, 23 -39 yaş arası anneler kapsama alınacak ve deneme sayısı 2’ye inecek. Devletin sunduğu tüp bebek tedavisinden yararlanmak için, normal tıbbi yöntemlerle çocuk sahibi olamayacağının tespit edildiği çiftlerin, son 3 yıl içinde tüp bebek harici yöntemlerden sonuç alınamadığını da yetkili sağlık kurullarınca belgelendirilmesi gerekecek.
Ağırlıklı olarak üç büyük kentte toplanan tüp bebek merkezlerinden 32’si İstanbul, 15’i Ankara, 7’si İzmir’de bulunuyor. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da toplam 5 tüp bebek merkezi faaliyet gösterirken Karadeniz Bölgesi’nde sayı 2’ye düşüyor. Söz konusu dağılım 77 merkezin Marmara, Ege ve İç Anadolu bölgesi’nde bulunduğunu, Doğu, Güneydoğu Anadolu ve Karadeniz Bölgesi’nde ise 7 merkezin yer aldığını gösteriyor.
150 BİN ÇİFT SIRA BEKLİYOR
Oldukça masraflı olan tüp bebek tedavisine, bir de yurttaşların süresini merkezin bulunduğu ilde geçirmesine dair giderler eklenince, tüp bebek merkezi dağılımındaki adaletsizlikler çözülememişken deneme sayısının 2’ye indirilmesinin pek çok çifti mağdur edeceğine dikkat çekiliyor. Sağlık Bakanlığı verileri, Türkiye’de yaklaşık bir milyon kısır çift bulunurken tüp bebek tedavisi için sıra bekleyen çift sayısının 150 bin olduğunu gösteriyor.
Ulusal Üreme Tıbbı ve Tüp Bebek Cemiyeti Başkanı ve Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Yaralı ise söz konusu düzenlemenin birçok çifti mağdur edeceğine dikkat çekti. Tüp bebek yönteminden yararlanmak için 40 yaş sonrası çiftlerden çok başvuru geldiğine ve başarılı, saygın bir merkezde 44 yaşına değin gebe kalma olanağının bulunduğuna işaret eden Yaralı, üst yaş sınırının mutlaka 42-43’e yükseltilmesi gerektiğini vurguladı. Tüp bebek yönetimine başvuran çiftlerin yarısında ilk denemede başarı sağlandığına, ancak diğer yarıdaki kadınların 2. ya da 3. seferde gebe kaldığına dikkat çeken Yaralı, Batı Avrupa ülkelerinde devlet desteğinde deneme yapma sayısının 3 ile 6 arasında değiştiğini kaydetti.
DOĞRUDAN SORUN YARATIR
Yaralı, alt yaş sınırı olarak 23’ün belirlenmesinde de Türkiye gerçekleriyle örtüşmediğini belirtti. Kararın en çok kırsal kesimdeki çiftleri etkileyeceğini anlatan Yaralı,
“Özellikle Doğu ve Güneydoğu’da erken evlilikler ön planda. Toplumsal sorun doğacak. Bu bölgelerde evli çiftlerin çocuğunun olması yönünde toplum baskısı var. Boşanma ya da kuma getirme gibi durumlar olabilir” vurgusunu yaptı. Yaralı, Orta Avrupa’da doğan her 40 -60 bebekten birinin tüp bebek olduğunu, Türkiye’de ise bu oranın 40 binde bir bebek şeklinde gerçekleştiğini ifade etti.
